المنت گرمایشی یکی از مهمترین قطعات کورههای خلأ است. المنت گرمایشی برق را به گرما تبدیل میکند. جریان الکتریکی با عبور از المنت با مقاومت روبهرو شده و در نتیجه باعث گرم شدن المنت و ایجاد دمای بالا در کورۀ خلأ میگردد.
امروزه از انواع المنتهای حرارتی برای سیستم گرمایشی استفاده میشود که هر یک ویژگیها و مزایای منحصربهفردی دارند. یکی از مهمترین المنتهای حرارتی مورد استفاده در سیستمهای گرمایشی، المنت مولیبدن است که با مقاومت بسیار بالا و عمر مفید طولانی میتواند بهخوبی سالها در کورههای حرارتی کار کند.
تقریباً همۀ کورههای دمای بالا بهصورت الکتریکی گرم میشوند و عناصر گرمایشی مقاومتی آن از انواع مختلف فلزات نسوز ساخته شدهاند. مولیبدن فلزی خاکستریرنگ و دارای سومین نقطۀ ذوب در بین عناصر در کنار تنگستن و تانتالم است. این ماده بهطور طبیعی بهصورت فلز آزاد وجود ندارد و در حالتهای مختلف اکسیداسیون، در مواد معدنی یافت میشود. مولیبدن بهراحتی کاربیدهای سخت و پایدار را ایجاد میکند. به همین دلیل، اغلب از این ماده، برای ساخت آلیاژهای فولاد، آلیاژهای با مقاومت بالا و فوق آلیاژها استفاده میشود. ترکیبات مولیبدن معمولاً حلالیت کمی در آب دارند. به لحاظ صنعتی، از آنها در جاهایی که فشار و دمای بالا مانند رنگدانهها و کاتالیزورها نیاز است، استفاده میشود.
المنت مولیبدن ساخته شده از دیاکسید سیلیسیوم تأثیر زیادی در کیفیت سیستم گرمایشی دارد. اغلب برای بهبود مقاومت در برابر خوردگی و مقاومت در دمای حداکثر ۱۹۰۰ درجه سانتیگراد آنها را با ترکیبات دیگر بهصورت آلیاژ مورد استفاده قرار میدهند. برخی از مهمترین ویژگیها و مزایای استفاده از این آلیاژها عبارت است از:
پایداری در دمای بالا
ظرفیت گرمایی کم
انبساط حرارتی کم
مقاوم در برابر خوردگی و مواد شیمیایی تهاجمی
برای کاربردهای تخصصی عملیات حرارتی بالاتر از ۴۸۲ درجه سانتیگراد (۲۷۰۰ درجه فارنهایت) فلزات نسوز مانند مولیبدن، تانتالم یا تنگستن گزینههای خوبی هستند. علاوه بر موارد ذکرشده، یکی از مهمترین ویژگیهای المنتهای مولیبدن امکان تعویض آسان آنها در صورت هرگونه مشکل و خرابی است.
انواع المنت مولیبدن
اندازه و قطر المنتهای مولیبدن بر اساس نیاز مشتری متغیر است. المنت مولیبدن در اشکال گوناگون تولید میشود که با توجه به تنظیمات مختلف منطقۀ گرم و کوره، آن را میتوان به شکل سیمی، سیم پیچخورده، مش، ورق، روبان و هر شکل دیگری که مشتری نیاز دارد، ساخت. شکل ظاهری این المنتها غالباً به دو شکل U و W با قطرهای متفاوت تولید میشود.
تبلور مجدد و افزایش مقاومت در برابر فشار و حرارت بالا
مولیبدن مادهای ایدئال برای کاربردهایی است که نیاز به پایداری و مقاومت ابعادی در دمای بالاتر از تواناییهای آلیاژهای عادی دارند. برای دستیابی به سطح انعطافپذیری و مقاومت بالا، مولیبدن خالص را با مقادیر کمی La2O3 ترکیب میکنند. ریزساختار تثبیتشده و تبلور مجدد اصلاحشده، مانع از خرد شدن زودرس و شکستگی اجزای کوره میشود.
ذرات تریاکسید باعث ایجاد ثبات در ساختار دانۀ مواد میشوند و عملکرد بسیار خوبی در دمای بالا ایجاد میکنند. علاوه بر این، فرآیند دوپینگ، همگنی اکسید لانتانیم پراکنده در مولیبدن را به حداکثر میرساند و مقاومت آن را بیشتر میکند. بهطوریکه این آلیاژها در مقایسه با مولیبدن خالص در همان شرایط، شکلپذیری بالاتری دارند. مولیبدن خالص تقریباً در دمای ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد متبلور میشود و در برابر کشیدگی کمتر از یک درصد، بسیار شکننده است؛ در این شرایط قابلیت شکلگیری مطلوبی ندارد. آلیاژهای ترکیبی به شکل صفحه و ورق برای کاربردهای دمای بالا عملکرد بهتری نسبت به مولیبدن خالص دارند. حداکثر دمای مناسب برای آنها ۱۹۰۰ درجه سانتیگراد است.
موارد استفاده از المنت مولیبدن
از مهمترین کاربردهای المنت مولیبدن میتوان به استفاده از آن در کورههای با درجۀ حرارت بالا به دلیل توانایی مقاومت این ماده در برابر حرارت بسیار زیاد و خوردگی اشاره کرد. این المنتها برای محدودۀ دمایی بین ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ درجۀ سانتیگراد مناسب هستند. به همین دلیل، مولیبدن مادهای مناسب برای عملیات حرارتی در کورههای با درجۀ حرارت بالا در صنایع پزشکی، هوافضا، دفاعی و خودرو است.