در صنایع، از دست دادن انرژی گرمایشی به معنی از دست رفتن سرمایه است. به همین دلیل بسیاری از صنایعی که برای فعالیت‌های خود به حرارت بالا نیاز دارند، اهمیت زیادی برای حفظ انرژی گرمایشی قائل هستند. همین باعث شده که اغلب به دنبال تجهیزاتی باشند که به‌عنوان عایق حرارتی بتوان از آن استفاده کرد. طبیعی است که هر چقدر با حرارت‌های بالاتر سروکار داشته باشیم، باید از عایق‌هایی بهتری استفاده کنیم تا به این صورت مانع هدررفت انرژی گرمایی سیستم مورد نظرمان شویم. یکی از محصولات مؤثر که به‌عنوان عایق حرارتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، عایق‌های سرامیکی هستند. عایق‌های سرامیکی بر اساس شکل ظاهری، کاربرد و میزان عایق بودن، درجه‌بندی می‌شوند.
معرفی انواع عایق‌های سرامیکی
انتخاب عایق‌های سرامیکی با کیفیت و مناسب برای عایق‌کاری استاندارد می‌تواند نوعی سرمایه‌گذاری بلندمدت باشد. این محصولات بر اساس فاکتورهای مختلفی مانند «میزان ذخیره‌سازی انرژی، تأثیر عایق در زمان کار، عمر، بهداشتی بودن، ایمنی و بهره‌وری» انتخاب می‌شوند؛ هر چند باید این موضوع را مدنظر قرار داد که استفاده از عایق سرامیکی تا حد زیادی بستگی به شکل ظاهری آن‌ها دارد. عایق سرامیکی در اشکال مختلف، با بهره‌وری متفاوت و برای کاربردهای گوناگون تولید می‌شوند.
استفاده از فوم‌های سرامیکی گزینه بسیار مناسبی برای عایق‌کاری است. به‌کارگیری این محصولات می‌تواند عیب دیگر عایق‌های سرامیکی مانند عایق آجری یا فیبری را تا حد زیادی برطرف کرده و کمک کند که عایق‌بندی درست‌تری برای سیستم حرارتی خود داشته باشید. می‌توان از این عایق‌ها با ضخامت‌های متنوع (تا ۱۵۰ میلی‌متر) استفاده کرد و کاملاً قسمت‌های موردنظر را پوشاند.
فیبر سرامیکی (پشم سرامیکی)
این عایق سرامیکی که با نام فوم سرامیکی نیز شناخته می‌شود، محصول نسوزی است که در بسیاری از موارد به‌عنوان مادۀ اولیه برای تولید انواع عایق‌های سرامیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. وجود موادی مانند سیلیکات آلومینیوم و پلی کریستال‌های مختلف باعث شده این محصولات به یکی از بهترین مواد مورد استفاده برای عایق حرارتی تبدیل شوند. این عایق سرامیکی انواع مختلفی دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
1-پتو یا روکش
پتوی سرامیکی بیشتر در شرایطی مورد استفاده قرار می‌گیرند که به‌صورت مستقیم با شعله در ارتباط باشند. از این محصولات در صنایع قدرت، پتروشیمی و متالوژی استفاده می‌شود.
2-لباس
الیاف تولیدشده از عایق سرامیکی گزینه‌های خوبی برای تولید لباس‌های نسوز هستند. از پارچه‌های نسوز تولیدشده از این الیاف می‌توان برای عایق‌کاری لوله‌ها و بخش‌های مختلف سیستم حرارتی نیز استفاده کرد.
3-طناب
طناب تولیدشده از عایق‌های سرامیکی پشمی را در شرایطی استفاده می‌کنند که بخواهند بخش‌های مختلف سیستم عایق‌بندی خود را به یکدیگر متصل کنند. همچنین می‌توان از این محصولات برای بستن لوله‌هایی که مایعات با درجه حرارت بالا از آن‌ها عبور می‌کنند، استفاده کرد. استفاده در اتصالات مختلف مانند اتصالات فولاد تحت حرارت بالا یکی دیگر از موارد کاربرد این محصولات است.
4-کاغذ
استفاده از عایق‌های سرامیکی پشمی که به شکل کاغذ درآمده‌اند امروزه در صنایع مختلف کاربردهای گسترده‌ای دارد. کاغذ نسوز سرامیکی در درزبندی استفاده می‌شود و تا حد امکان، مانع از هدررفت حرارت داخل محفظه می‌گردند. استفاده از این محصولات در صنایع بسته‌بندی نیز می‌تواند مفید باشد، به‌کارگیری این کاغذها در بسته‌بندی محصولاتی که امکان اصطکاک آن‌ها وجود دارد، باعث حفاظت بهتر از آن محصول خواهد شد.
5-استفاده از پشم یا فیبر سرامیکی به‌عنوان مواد افزودنی
استفاده از عایق‌های سرامیکی در انواع مختلف محصولاتی که در عایق حرارتی مورد استفاده قرار می‌گیرند باعث افزایش قدرت عایقی این محصولات خواهد شد. این محصولات در سقف‌ها، دیوارها و سایر قسمت‌های یک سیستم یا سازه که با حرارت در ارتباط هستند، به کار می‌روند و باعث افزایش مقاومت آن‌ها در برابر حرارت می‌شوند.
6-عایق‌های سرامیکی آجری
این محصولات به شکل تخته‌هایی با ضخامت‌های مختلف وارد بازار می‌شوند و توانایی مقاومت در برابر حرارت بین ۱۲۶۰ تا ۱۸۴۰ درجه سانتی‌گراد را دارند. هر چقدر میزان سیلیکای مورد استفاده در این محصولات بیشتر باشد، مقاومت بیشتری در برابر حرارت خواهند داشت. این محصولات کاربردهای گوناگونی دارند، به‌عنوان مثال درون درب‌هایی که باید عایق حرارتی باشند، دیوارها و سقف کاذب کوره‌ها یا تنورها، صنایع پتروشیمی و…. از این محصولات استفاده می‌شود.
یکی از ویژگی‌های کلیدی این محصولات امکان انجام عملیات مختلف با استفاده از ابزار گوناگون بر روی آن‌هاست. با این فرایند، این محصول قابلیت تبدیل‌شدن به هر شکلی را برای استفادۀ مؤثرتر دارد. البته بهتر است این مورد را مدنظر قرار دهید که قابلیت ابزار کاری و تغییر شکل یا فرم این محصولات بسیار سخت‌تر از نمونه‌های فیبر سرامیکی یا پشم سرامیکی است.